در ساختمان‌سازی به سویه ی بیرونی یک ساختمان نما گفته می‌شود.به طور کلی نمای ساختمان از دو عنصر اصلی تشکیل شده که شامل ارکان و اجزا می باشد ارکان نما، ریتم های عمودی و افقی و سطح آسمانه (سقف) یک بنا محسوب می شود.و تمامی جزییاتی که در دید ۱۴۰ درجه عمودی و ۱۶۰ درجه افقی دید انسان میشود و همچنین طراحی درب و پنجره اجزا یک نمای خانه محسوب می شود. در طراحی نمای خانه ،برخی از معماران بر این باورند که نما مهم‌ترین بخش به‌شمار می‌رود ، زیرا نما چارچوب کار برای بقیه اجزای ساختمان را مشخص می‌کند.

در معماری سنتی ایرانی، آرایشی که پس از پایان کار ساختمان بر آن بی فزایند را آمود می‌گویند ، مانند تزیین الحاقی، نماسازی سنگی یا آجری، کاشیکاری و گچبری که در اکثر موارد کارکرد سازه ایی ندارد. نمای ساختمان شامل دو سوی اصلی ساختمان یا بیشتر می باشد ، قسمت ورودی پشت بام و ورودی اصلی ساختمان بسته به شکل و نوع زمین می‌باشد در اغلب کشورها طراحی و ساخت این قسمت‌ها برای همخوانی نما با بافت قالب زیر نظر سازمان‌های شهری صورت می‌گیرد.  حال در این مقاله میخواهیم به برخی از مهم ترین و شناخته شده ترین نماهای ساختمان در کشورمان بپردازیم که بیشترین کاربرد را نیز دارند.

نمای آجری

اولین نما، نمای آجری ساختمان می باشد که یکی از محبوب‌ترین انواع نما در معماری و ساخت و ساز است. این نما به دلایل متعددی از جمله دوام، زیبایی، عایق بودن و نگهداری آسان مورد توجه قرار می‌گیرد. آجرها در برابر عوامل جوی مانند باران، برف و تابش نور خورشید مقاومت بالایی دارند و می‌توانند برای مدت طولانی بدون نیاز به تعمیرات باقی بمانند. همچنین آجر به عنوان یک ماده طبیعی، عایق حرارتی و صوتی خوبی است که به کاهش انتقال حرارت و صدا کمک می‌کند.

نمای آجری با رنگ‌ها و بافت‌های متنوع امکان ایجاد طرح‌های زیبا و مختلف را فراهم می‌کند و با سبک‌های معماری سنتی و مدرن سازگاری دارد. نگهداری از آن نسبت به بسیاری از مصالح دیگر ساده‌تر است و تمیز کردن آن با روش‌های معمولی مانند شستشو با آب و برس به راحتی امکان‌پذیر است. آجرها از مواد طبیعی ساخته می‌شوند و بازیافت آنها آسان است، که این موضوع آنها را به گزینه‌ای دوستدار محیط زیست تبدیل می‌کند.

از معایب نمای آجری می‌توان به وزن بالای آن اشاره کرد که ممکن است بار اضافی بر سازه ساختمان وارد کند. هزینه نصب آن نیز ممکن است نسبت به برخی مصالح دیگر بالاتر باشد، اما با در نظر گرفتن دوام و عمر طولانی، این هزینه قابل توجیه است. نصب آجر نیاز به مهارت و دقت زیادی دارد و باید توسط کارگران ماهر انجام شود.

نمای آجری در انواع ساختمان‌های مسکونی، تجاری و اداری کاربرد دارد و به دلیل ویژگی‌های حرارتی و صوتی و همچنین زیبایی طبیعی، برای ایجاد فضایی دلنشین و آرامش‌بخش مناسب است. در نهایت، نمای آجری با مزایا و معایبش، یکی از انواع پر کاربرد نماهای ساختمانی در کشورمان است.

نمای سیمانی

شاید نتوان گفت که به اندازه نمای آجری در کشورمان مورد استفاده باشد ولی نمای سیمانی یکی از گزینه‌های رایج و مقرون‌به‌صرفه در ساخت و ساز است که به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردش مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیمان به عنوان یک ماده اصلی در نمای سیمانی، از دوام و مقاومت بالایی برخوردار است و می‌تواند در برابر شرایط جوی مختلف از جمله باران، برف، باد و تابش مستقیم نور خورشید مقاومت کند. این نوع نما به دلیل انعطاف‌پذیری در طراحی و امکان ایجاد طرح‌ها و بافت‌های متنوع، محبوبیت زیادی دارد.

یکی از مزایای نمای سیمانی، سرعت اجرای بالای آن است که می‌تواند زمان ساخت و ساز را کاهش دهد. علاوه بر این، نمای سیمانی نیاز به نگهداری کمی دارد و با استفاده از رنگ‌ها و پوشش‌های مختلف می‌توان ظاهر آن را تغییر داد و به‌روزرسانی کرد. سیمان به عنوان یک ماده مقاوم در برابر آتش نیز شناخته می‌شود که این ویژگی امنیت ساختمان را افزایش می‌دهد.

همانند نمای آجری نمای سیمانی نیز عاری از عیب نیست. به عنوان مثال، در صورت عدم اجرای صحیح و عدم استفاده از مواد با کیفیت، ممکن است ترک‌هایی در سطح نما ایجاد شود که نیاز به تعمیرات مکرر داشته باشد. همچنین، نمای سیمانی به دلیل جذب آب، در مناطق مرطوب زیاد به صرفه نمی باشد.

نمای سیمانی به دلیل مزایایی مانند دوام، مقاومت، انعطاف‌پذیری در طراحی و هزینه مناسب، یکی از گزینه‌های دیگر در ساخت و ساز است، اما برای جلوگیری از مشکلات احتمالی نیاز به اجرای صحیح و نگهداری مناسب دارد.

نمای سنگی

نمای سنگی را می توان جز لوکس‌ترین انواع نما در معماری و ساخت و ساز در کشور دانست که به دلیل زیبایی طبیعی، دوام بالا و ارزش افزوده‌ای که به ساختمان می‌بخشد، بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. سنگ‌ها به عنوان مواد ساختمانی طبیعی، تنوع زیادی در رنگ، بافت و الگو دارند که این تنوع به طراحان امکان می‌دهد تا نماهایی منحصر به فرد و چشم‌نواز ایجاد کنند. البته قیمت آنها نیز به مراتب بالاتر است.

یکی از مزایای اصلی نمای سنگی، دوام و مقاومت بالای آن در برابر شرایط جوی مختلف از جمله باران، برف، باد و تابش مستقیم نور خورشید است. سنگ‌ها همچنین در برابر آتش و تغییرات دمایی مقاوم هستند و عمر مفید طولانی دارند. با توجه به این ویژگی ها نمای سنگی دیگر نیازی به نگه داری زیاد ندارد. هم چنین نمای سنگی، عایق بسیار خوبی نیز است.

البته با وجود این مزایا، نمای سنگی معایبی نیز دارد. علاوه بر هزینه و وزن بالا، برخی سنگ‌ها ممکن است در برابر آلودگی هوا و عوامل شیمیایی مقاومت کمتری داشته باشند و به مرور زمان دچار تغییر رنگ یا فرسایش شوند. انتخاب سنگ مناسب و اجرای صحیح نمای سنگی می‌تواند این مشکلات را به حداقل برساند.

نمای رومی

نمای رومی یکی از سبک‌های برجسته و کلاسیک در معماری است که برای مدتی نیز در کشورمان به شدت محبوب شد. به دلیل زیبایی و شکوه خاص خود از دوران باستان تا کنون نیز محبوبیت داشته است. این سبک معماری از تمدن روم باستان الهام گرفته و ویژگی‌های خاصی مانند ستون‌های بلند و مزین، قوس‌های نیم‌دایره‌ای، گنبدها و جزئیات فراوان تزئینی دارد. نمای رومی با استفاده از عناصر معماری کلاسیک به ساختمان‌ها جلوه‌ای مجلل و باشکوه می‌بخشد.

از ویژگی‌های بارز نمای رومی می‌توان به استفاده از ستون‌های بلند و تزئین شده اشاره کرد. این ستون‌ها معمولاً به سبک‌های مختلف مانند دوریک، یونیک و کورینتین ساخته می‌شوند و به عنوان یکی از اصلی‌ترین عناصر تزئینی در نمای رومی شناخته می‌شوند. قوس‌های نیم‌دایره‌ای و طاق‌ها نیز از دیگر عناصر مهم این سبک هستند که علاوه بر زیبایی، به استحکام و پایداری سازه کمک می‌کنند.

در نمای رومی، استفاده از سنگ‌های طبیعی مانند مرمر و تراورتن بسیار رایج است. این سنگ‌ها به دلیل دوام بالا و زیبایی طبیعی خود انتخابی ایده‌آل برای ایجاد نمایی مجلل و بادوام هستند. رنگ‌های استفاده شده در این نماها معمولاً طبیعی و خنثی هستند که با جزئیات طلایی و برنزی ترکیب می‌شوند تا جلوه‌ای لوکس و هماهنگ ایجاد کنند.

یکی از مزایای نمای رومی، مقاومت و دوام بالای آن در برابر شرایط جوی مختلف است. سنگ‌های طبیعی به کار رفته در این نماها می‌توانند سال‌ها بدون نیاز به تعمیرات عمده باقی بمانند و همچنان ظاهر اولیه خود را حفظ کنند. همچنین، این نوع نما به دلیل استفاده از عناصر سنگین و محکم، به سازه‌ای قوی و پایدار نیاز دارد که این امر نیز به افزایش عمر مفید ساختمان کمک می‌کند.

با این حال، نمای رومی معایبی نیز دارد. هزینه‌های بالا برای تهیه و نصب سنگ‌های طبیعی و تزئینات پیچیده بجز این وزن سنگین آن نیز از معایب این نما می باشد. علاوه بر این، اجرای نمای رومی نیاز به مهارت و دقت بالایی دارد و باید توسط کارگران ماهر و با تجربه انجام شود تا نتیجه‌ای مطلوب به دست آید.

نمای چوبی

نمای چوبی را می توان دوست‌داشتنی‌ترین انواع نما در معماری دانست که به دلیل ظاهر طبیعی و گرم خود مورد توجه قرار می‌گیرد. نمای چوبی در کشور ما نمای رایجی نمی باشد. اما چوب با تنوع رنگ، بافت و الگوهای طبیعی، امکان ایجاد طرح‌های متنوع و منحصر به فرد را فراهم می‌کند. همچنین، چوب به عنوان یک عایق طبیعی، خواص حرارتی و صوتی خوبی دارد و به بهبود کارایی انرژی ساختمان کمک می‌کند. البته باید گفت که چوب به مراتب دوام کم تری نسبت به بقیه نماهای دیگر دارد.

یکی از مزایای نمای چوبی، نصب آسان آن است. چوب به دلیل سبکی و انعطاف‌پذیری، به راحتی در طرح‌ها و ابعاد مختلف قابل برش و نصب است. همچنین، چوب ماده‌ای تجدیدپذیر و دوستدار محیط زیست است که با مدیریت صحیح منابع، به صورت پایدار قابل استفاده است.

به علاوه دوام پایین متاسفانه چوب حساس به رطوبت و حشرات است و در صورت عدم نگهداری مناسب، ممکن است دچار پوسیدگی و ترک‌خوردگی شود. استفاده از پوشش‌های محافظ مانند رنگ‌ها و روغن‌های مقاوم در برابر رطوبت و حشرات ضروری است. هزینه نصب و نگهداری نمای چوبی نیز بسیار بالاست و می توان گفت استفاده مکرر از چوب به طبیعت آسیب زیادی میرساند