اصلیترین عامل در بررسی زیبایی یک سازه، نمای آن سازه است. هر طراح با توجه به هدف کاربری آن ساختمان، میتواند ایدههایی خلاقانه و جدید برای آن ارائه دهد. در واقع، نمای هر ساختمان نشاندهنده خلاقیت طراح و نحوه ایده پردازی آن است.
در ایده پردازی و اجرای یک نما، باید به نکات مختلفی توجه داشت؛ از جمله ابعاد ساختمان، قیمت طراحی نمای ساختمان، بررسی ساختمانهای مجاور، کاربری مجموعه و … . در ادامه به بررسی دقیقتر این موارد پرداخته شده است.
اصول مهم در طراحی نما:
رعایت اصل تقارن: معمولا تقارت در نصب پنجرهها، درها، و دیگر بخشهای سازه از اصلیترین اصول اولیه در طراحی نما محسوب میشود. اما گاها ممکن است ساختمانهایی خاص این اصل را به طور کامل در نظر نگیرند و نوعی بی نظمی منظم در نما اجرا کنند. از نمونههای این ظاهر نامتقارن میتوان به سالن خانه رقص در ندرلند اشاره نمود.
توجه به متریال و بافت به کار رفته: مصالح باید به گونهای انتخاب شوند که هم از زیبایی برخوردار بوده؛ و هم با توجه به شرایط جغرافیایی محیط باشند. به عنوان مثال، در مناطقی که از برودت بالا برخوردارند، از متریالی مقاوم نسبت به نفوذ سرما استفاده شود.
عنصر شاخص: با افزایش انبوه سازی در شهرها، حضور عنصر شاخص کمتر روئیت میشود. اما استفاده از این عنصر، به عنوان نقطه عطف ساختمان، منجر به بهبود توجه به آن میشود.
نورپردازی: نورپردازی یکی از چشمگیرترین آیتمها برای هر ساختمان است. در ساعات تاریک شدن هوا، نقش رنگ و طرح و … در نما کاسته میشود. در این شرایط حضور یک نورپردازی مهندسی شده، ظاهر خارق العادهای به محیط خواهد داد. به اهمیت نورپردازی در نما، در بخشهای بعدی اشاره دقیقتری خواهد شد.
نقش کاربری ساختمان در طراحی نمای خارجی:
طراحی نمای خارجی نوع هنر به شمار میرود که هدف آن، ارائه شناسنامهای بصری برای سازه است. کاربری هر ساختمان تاثیر مستقیمی در نمای آن خواهد داشت.
ساختمانهای مسکونی معمولا سبکهای سادهتری داشته و ممکن است تنوع چشمگیری در آنان دیده نشود.
نمای ساختمانهای اداری معمولا ارائه دهنده توضیحی از کاربری آن هستند. مثلا کلینیکهای درمانی به شکلی طراحی شدهاند که بیننده با مشاهده ظاهر آن، متوجه کاربری ساختمان میشود. همچنین برخی ادارات و ارگانها مثل ساختمانهای نظام مهندسی با داشتن ظاهر منحصر به فرد، توضیحی از هدف آن سازه ارائه میدهند.
ساختمانهای تجاری مثل پاساژها نیز به نحوی متفاوت طراحی و نما میشوند؛ در نتیجه هر رهگذر با مشاهده آن به خوبی متوجه تفاوت آن با یک ساختمان اداری و یا رسمی خواهد شد.
با توجه به این موارد، میتوان دریافت که نمای خارجی باید به گونهای انتخاب شود که هدف آن ساختمان را به طور کامل به مخاطب عنوان کند.
انواع مصالح به کار رفته در نمای خارجی:
از مصالح و متریالهای بسیار متنوعی برای طراحی و اجرای دکوراسیون خارجی میتوان استفاده کرد.
رایجترین این مصالح عبارتند از:
آجر
سن
شیشه
سمنت
این موارد و ترکیب آنان با یکدیگر، مجموعه ای از اصلیترین متریال ساخت نما را تشکیل میدهد.
انتخاب مواد مورد نیاز، بستگی به بودجه، هدف و شرایط جغرافیایی منطقه دارد.
ارزانترین و بهترین مصالح در نمای خارجی کدامند:
یکی از اصلیترین دغدغه سازندگان، انتخاب بهترین و در عین حال ارزانترین متریال در ساخت نما خارجی است. استفاده از متریال بی کیفیت نه تنها منجر به کاهش هزینهها و صرفهجویی نمیشود؛ بلکه با احتمال تخریب بافت و آسیب های جانی و مالی به دیگر سازهها و افراد، هزینههای مالی و گاها جبران ناپذیر بسیاری به همراه داشت.
با کمک مشاورههای دقیق و موشکافانه توسط شرکت *** می توان مصالحی باکیفیت و با توجه به بودجه مورد نظر دریافت نمود.
به طور کل، یکی از ارزانترین نوع نما، نمای آجری است. اما آجر نیز دارای انواع مختلفی ست. به عنوان مثال، آجرها باید از نوع نسوز و مقاوم نسبت به آتش باشند.
از دیگر گزینههای مقرون به صرفه میتوان به اکسپندد متال اشاره کرد. این نوع مصالح هم از نظر مقاومتی بالا بوده؛ و هم ظاهری شیک و زیبا به ساختمان میدهند. استفاده از این مواد در سالهای اخیر به علت قیمت مطلوب آن رواج بسیاری پیدا کرده است.
سیمان نیز با داشتن قیمت کم و مقاومت نسبت به متغیرهای جغرافیایی، از گزینههای مناسب برای افرادی به شمار میرود که به دنبال قیمت کم و کیفیت بالا هستند.
نوع دیگری از متریال کاربردی، سنگ است. مقاومت کلی سنگ نسبت به آجر بسیار بیشتر است و در برابر فاکتورهایی همچون آتش سوزی، انتقال رطوبت و دما مقاوم است. این نما برای سازههایی در مناطق بسیار سرد و بسیار گرم بهترین گزینه است. چرا که با عدم انتقال دما بین محیط داخلی و خارجی، در حفظ منابع انرژی کمک میکند.
البته مصالح بسیار متنوع دیگری برای ساختمان وجود دارد؛ همچون ترمووود، شیشه، چوب و … . که البته قیمت آنان نسبت به موارد گفته شده مقداری بیشتر است و برای ساختمان های بسیار وسیع و یا پروژهها انبوه سازی معمولا به کار نمیرود.
معرفههای متریال خوب در ساخت نما:
مصالح باید دارای برخی ویژگیها باشند که بتوان آن را در دسته متریال ایمن و باکیفیت دسته بندی نمود.
این متریال باید در برابر خطراتی همچون:
آتش سوزی
عدم ریزش
عدم انتقال رطوبت
عدم انتقال دما
عدم تخریب در برابر نور خورشید
مقاوم در برابر ترک خوردن
و … ایمن باشند.
اهمیت نورپردازی در نمای خارجی:
یکی از روشهای افزایش جلب توجه به سازه، استفاده از نورپردازی مناسب است. استفاده از سیستم نورپردازی در نمای خارجی، کمک میکند تا بتوان با کمترین هزینه، زیباترین ظاهر را برای سازه به خصوص در ساعات شب ایجاد نمود. این روش تنها با کمک یک سیستم برقی مناسب و استفاده از لامپهای ال ای دی قابل اجرا است. همچنین نیاز به نگهداری خاصی نداشته و در گذشت زمان، نیاز به ترمیم و مرمت دائم وجود ندارد.
از طرف دیگر، با استفاده از سیستم تغییر نور، این ظاهر مرتبا تغییر خواهد کرد. سیستم تغییر رنگ برای ساختمانهایی با کاربری تجاری مناسب هستند.
نوسازی و بازسازی نما ساختمان چیست:
بازسازی به منظور تعویض کلی نما یک سازه و جایگزینی آن به طرحی جدید و مصالح جدید است. اما در نوسازی، تنها قسمتهای فرسوده و نیاز به مرمت در نما با مواد جدید جایگزین میشوند. هزینه نوسازی به مراتب کمتر از بازسازی است؛ اما تاثیر بازسازی در چشمگیر و افزایش اهمیت مجدد به یک ساختمان بیشتر است.
این موارد عمدتا در ساختمانهای قدیمیتر دیده میشوند که مواد سازنده نمای بیرونی، عمر خود را از دست داده و در برابر قرارگیری طولانی مدت در برابر عوامل طبیعی، زیبایی و یا عملکرد خود را از دست داده اند. تغییرات محیطی به مرور منجر به تغییراتی در زیبایی ساختمان خواهد شد. به عنوان مثال، رنگ مصالح تغییر کرده؛ شبرخی سنگ و شیشهها ترک خورده و … . گاهی نیز این تغییرات در حدیست که ممکن است خطر ریزش، سقوط و اسیب به دیگر بخشها را به همراه داشته باشد.
در این شرایط نیاز به بازسازی و یا نوسازی، بسته به بودجه و صلاحدید صاحب ملک وجود دارد. تغییر در این بخشها نیازمند کسب مجوز برای اجرای عملیات است.
نکات مهم در انتخاب متریال:
پیشتر نیز اشاره شد که یکی از مهمترین فاکتورها در تعیین مصالح، باید توجه به موقعیت جغرافیایی باشد. استفاده از موادی که سازگار با سطح دما آن منطقه نیستند، ترک خوردگی و بعضا شکستگی مواد را به همراه دارند. همچنین رطوبت نیز تاثیر فرسایشی روی برخی مواد مثل فلز دارد. در مناطقی که در معرض نور خورشید مستقیم قرار دارند مثل مناطق کویری، باید از موادی مقاوم به اشعه یو وی استفاده شود.
توجه به این امر ضروریست که ایا ایده طراحی شده برای ساختمان، از نظر منطقی قابل اجرا است یا نه. در شرایطی که کاربری ساختمان مسکونی و یا اداری ست، و یا در پروژههای انبوه سازی، برخی ایدهها عملا قابل اجرا نبوده و یا هزینههای بسیار سنگینی برای مجری طرح و سازنده به همراه خواهد داشت.
بررسی طول عمر و مقاومت محصول از دیگر نکات مهم است. گاها برخی ایدهها نیاز به ترمیم و مرمت زیادی دارند؛ مثل برخی نماهای شیشهای. این ایدهها باید به دقت مورد پردازش قرار بگیرند و در مورد اجرایی شدن آن ها نیاز به مشورت و بررسی دقیق وجود دارد.
به منظور جلوگیری از اشتباهات پرهزینه و اجرای بهترین و مناسبترین نما، توصیه میشود از متخصصین حرفه ای شرکت *** کسب اطلاعات نمود.
جدول خلاصه:
سوالات متداول:
بهترین متریال برای نمای خارجی در مناطق گرمسیر با آفتاب زیاد چیست؟
سنگ نما، تراورتن و استفاده از ورقههای کامپوزیتی بهترین گزینه برای این مناطقند.
ارزانترین نوع نما چیست؟
در حال حاضر، آجر ارزانترین نما محسوب میشود.
مقاومترین و ایمنترین نوع متریال در نمای خارجی کدامند؟
کرافت استون و سنگ مقاومترین نوع دکور محسوب میشوند.
خلاصه مطلب:
نمای خارجی، شناسنامه بصری هر ساختمان به شمار میرود. این نما میتواند از مصالح مختلف و با ایدههای متنوعی تشکیل شده باشد. هر طراح با توجه به فاکتورهای متعددی، اقدام به طراحی سازه میکند. این فاکتورها شامل بودجه سازنده، شرایط جغرافیایی، کاربری ساختمان و … هستند. مهمترین نکته در انتخاب هر نوع دکوراسیون خارجی، توجه به کیفیت و ضریب ایمنی متریال به کار رفته در تولید آن است.