عایق حرارتی، از مصالح مهم در ساختمان سازی به شمار می رود که مانع از انتقال حرارت از محیطی به محیط دیگر می شود. استفاده از عایق حرارتی باعث صرفه جویی در مصرف انرژی می شود.

از انواع رایج عایق های حرارتی، پشم شیشه است که مردم در گذشته به کرات استفاده می کردند، اما امروزه با پیشرفت فناوری، انواع و اقسام‌مختلف عایق ها تولید و روانه بازار شده است.

عایق حرارتی چیست؟

 

مسیر حرکت گرما از جسم یا محیط گرم به سمت جسم یا محیط سرد می باشد. به همین دلیل برای جلوگیری از ورود گرما به محیط سرد از عایق حرارتی استفاده می شود. در صورتی که فضای داخلی ساختمان عایق کاری شود باعث می شود که محیط خانه در تابستان خنک و در زمستان گرم بماند.

عایق حرارتی معمولا در دیوار ها و سقف خانه به ویژه دیوارهای بیرونی خانه که در آن گرما منتقل می شود یافت می شود.

معمولا در تاسیسات گرمایی جهت کاهش هدر رفت انرژی حرارتی سطوح مختلف ساختمان مانند لوله ها و  مخازن از عایق ها استفاده می شود. در واقع عایق های حرارتی، متریال هایی هستند که جهت جلوگیری از انتقال حرارت و همچنین جلوگیری از نفوذ رطوبت و انتقال صدا در ساختمان ها استفاده می شود.

در ابتدا ممکن است استفاده از عایق های حرارتی هزینه بر و گران تمام شود اما در طولانی مدت، موجب صرفه جویی و جبران هزینه می شود. به طور کلی استفاده از عایق های حرارتی در ساختمان موجب افزایش آسایش و صرفه اقتصادی می شود.

 

 

 

 

ویژگی های یک عایق مناسب

۱- یک عایق حرارتی مناسب، باید مقاومت فشاری بالایی داشته باشد

۲- یک عایق حرارتی مناسب  ، باید در برابر رطوبت مقاوم باشد تا از رشد قارچ ها جلوگیری شود

۳- یک عایق حرارتی مناسب، ضخامت آن باید به گونه ای باشد که تا حد امکان از هدر رفتن انرژی جلوگیری کند.

۴- یک عایق حرارتی مناسب، در برابر آتش سوزی باید مقاوم باشد.

 

 

انواع عایق های حرارتی

 

به صورت کلی عایق های حرارتی در شکل های مختلف صفحه ای، تخته ای، آجری، ورقه ای و نواری تولید می شوند و در هنگام انتخاب آن باید به عواملی همچون شرایط جغرافیایی ساختمان، دمای محیط، شرایط محیطی، قیمت نوع مصالح ساختمان و … توجه شود.

در بازار موجود، عایق های حرارتی متفاوت و متنوعی وجود دارد که در اینجا شما را با بهترین و پرکاربرد ترین عایق های حرارتی آشنا می کنیم.

 

عایق پشم شیشه:

یکی از شناخته ترین عایق های حرارتی؛ عایق پشم شیشه می باشد. این نوع عایق، در اثر ذوب شیشه به دست می آید که در نهایت توسط فرآیندهایی به الیاف شیشه تبدیل می شود.

پشم شیشه یکی از پرکاربردترین و پرمصرف ترین نوع عایق های حرارتی می باشد. این عایق حرارتی نسبت به سایر عایق ها مقرون به صرفه تر می باشد. درکارخانه یا کارگاه های تولیدی، این عایق را به صورت رول یا پانل تهیه می کنند و مطابق تقاضای مشتریان به بازار عرضه می کنند.

 

عایق پلاستیکی

این عایق یکی دیگر از انواع عایق‌های حرارتی در ساختمان است و از جمله محصولاتی است که تنوع بسیار زیادی دارد. این عایق از متریال دارای کاربردهای مختلف تولید می‌شود و وزن سبکی دارد. نصب عایق پلاستیکی بسیار راحت است.

از آنجا که تنوع عایق های پلاستیکی بسیار زیاد است، برخی از پر کاربرد ترین از این عایق ها نام برده می شود.

پلی اتیلن

فوم های پلی استایرن

پلی یورتان

فنولیک

نیتریل فوم

اوره فرم آلدئید

 

عایق پشم سنگ

عایق پشم سنگ، یکی از بهترین عایق های حرارتی در ساختمان می باشد. این محصول از ذوب کردن سنگی به نام بازالت به دست می آید و در انواع مختلف و کاربردهای متنوع به بازار عرضه می شود. برای تولید پشم سنگ، ابتدا قطعات سنگ بازالت به همراه یک ماده سوختنی نظیر کک، داخل کوره مخروطی شکلی ریخته می شود و به تدریج سنگ بازالت در دمای بالای 2000 درجه سانتیگراد ذوب می شود.سپس این سنگ مذاب از زیر کوره خارج شده و به سمت دستگاه سانتریفیوژ هدایت می شود. پس از سپری شدن چند مرحله دیگر، محصول تولید شده آرایش شده و به قطعات مورد نظر برش می خورند و در نهایت توسط دستگاه بسته بندی، بسته بندی می شوند.

مقاومت حرارتی پشم سنگ به اندازه ای است که می توان از آن برای عایق کاری لوله ها و مخازن عظیم در پالایشگاه ها و نیروگاه ها مورد استفاده قرار داد.

 

 

عایق یونولیتی

عایق های یونولیتی، از جمله پر کاربردترین عایق های ساختمانی به شمار می روند که در سالیان اخیر به شدت موردتوجه معماران یا مصرف کنندگان قرار گرفته است. این عایق که از ماده پلی استایرن انبساطی ( EPS ) ساخته شده است به دو شکل منبسط شده و اکسترود شده تولید می شود و در بازار موجود است.

عایق یونولیتی با نام های دیگری همچون پلاستوفوم و آکاسیف نیز شناخته می‌ شوند.

از آنجا که یونولیت وزن بسیار کمی دارد و کاملا متخلخل است می تواند مقاومت بالایی در برابر آب و رطوبت داشته باشد. این عایق ها در حقیقت به عنوان عایق صوتی و رطوبتی در ساختمان ها استفاده می شوند.

سطح این عایق یکنواختی بالایی دارد. در نتیجه می توان این عایق را برش داد و در سطوح داخل ساختمان مانند کف، سقف و دیوارها استفاده کرد.

این عایق برای مصارف خارج از ساختمان نیز کاربرد دارد. از مزایای دیگر عایق یونولیتی می توان به موارد زیر اشاره کرد.

مقاومت در برابر جذب آب و رطوبت

مقاومت کافی در برابر رشد باکتری

مقاومت عالی در برابر زلزله

غیر سمی بودن و سازگاری با محیط زیست

مقرون به صرفه بودن نسبت به دیگر عایق ها

قابل بازیافت

حمل و نقل آسان

نصب آسان

 

 

 

عایق سلولزی

از دیگر انواع عایق های ساختمانی، عایق های سلولزی نام دارند که سازگاری بالایی با محیط زیست دارند. چرا که این عایق از موادی نظیر کاغذ و مقوا تولید می شود.

جالب است بدانید طبق مطالعاتی که اخیرا صورت گرفته، مشخص شده است که سلولز، می تواند به عنوان یک‌ محصول ایده آل جهت کاهش آسیب های ناشی از آتش سوزی، مورد استفاده قرار گیرد.

سلولز به علت تراکم و فشردگی بالای خود، اجازه نمی دهد که اکسیژن در فضاهای خالی خود نفوذ کند و در نتیجه به علت کمبود اکسیژن، احتمال ایجاد حریق بسیار کم می شود.

 

عایق پرلیت

نوع دیگری از عایق های حرارتی، عایق های‌ پرلیت هستند که به علت غیراحتراق بودن و رسانایی ضعیف، در صنایع مختلف به کار می روند. همچنین این عایق به علت وزن بسیار کمی که دارد در برابر حرارت و آتش بسیار مقاوم است. این عایق ، ماده ای غیرقابل اشتعال است و می تواند مقاومت بالایی در دمای بالا داشته باشد و خاصیت عایق بودن خود را حفظ کند. عایق پرلیت ماده ای مناسب در برابر جذب صوت می باشد و با اسیدها به راحتی واکنش نشان نمی دهد. عایق پرلیت می تواند در برابر رشد موریانه ها و قارچ ها مقاومت زیادی کند و به آن ها اجازه رشد نمی دهد.

یکی از معایب این عایق مقاومت کم در برابر فشار است و به همین علت نمی توانیم از آن در محیط های تحت فشار و با رطوبت بالا استفاده کنیم.

 

 

کاربرد عایق های حرارتی

عایق های حرارتی به طور گسترده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از مهم ترین کاربرد های عایق ها به شرح زیر می باشد.

ساختمان ها: یکی از مهم ترین کاربرد عایق های حرارتی ، استفاده از آن ها در ساختمان ها می باشد. عایق های حرارتی از طریق سرمایش و گرمایش باعث حفظ دمای مطلوب ساختمان ها می شود و مقدار زیادی از مصرف انرژی جهانی را کاهش می دهد.

سیستم های مکانیکی: این نوع عایق ها که به عایق های مکانیکی نیز شناخته می شوند معمولا در تاسیسات تجاری و صنعتی نصب می شوند. عایق های مکانیکی با استفاده از سیستم سرمایش و گرمایش، گرما را در سراسر تاسیسات با استفاده از لوله ها و کانال هایی که نیاز به عایق کاری دارند، توزیع می کنند.

 

 

جمع بندی

پوسته های خارجی ساختمان به علت نوع مصالح به کار رفته در آن ها که عایق نیستند باعث می شوند که در تابستان گرما را وارد خانه کنند و در زمستان گرما را خارج کنند. این مورد باعث می شود که مصرف سوخت در زمستان افزایش یابد و در تابستان مصرف برق خانگی و هزینه نگهداری وسایل خنک کننده نظیر کولر افزایش یابد. اگر عایق در جداره های خارجی ساختمان استفاده شود باعث می شود که مصرف انرژی در ساختمان کاهش می یابد. اگر چه در ابتدا ممکن است این هزینه ها برای نصب عایق ها زیاد شود ولی بعد از چند سال مصرف انرژی در این ساختمان کم می شود و به سوددهی می رسد.