عایقهای ساختمانی نقش بسزایی در ایجاد آسایش حرارتی و صرفه‌جویی انرژی دارند.
انتخاب درست عایق، نصب صحیح آن و رعایت اصول فنی، می‌تواند تا 50 درصد در مصرف انرژی ساختمان صرفه‌جویی کند.
روند رو به رشد مصرف انرژی در جهان و محدودیت‌های زیست‌محیطی، ضرورت توجه به عایق‌کاری ساختمان را دوچندان کرده است.
امروزه استفاده از سیستم‌های عایق‌بندی پیشرفته و به‌کارگیری متدهای نوین، گام مهمی در معماری سبز محسوب می‌شود.
پیشرفت فناوری‌های تولید عایق، طیف وسیعی از گزینه‌ها را برای مهندسین فراهم کرده است.
عایقهای الیافی، پلی‌اورتان، پشم سنگ و شیشه، هر کدام برای کاربردهای خاصی مناسب هستند.
انتخاب بهینه با در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی، نوع سازه و قیمت تمام شده، نیازمند مطالعه و تجربه کافی است.
در ادامه این مقاله، به معرفی انواع عایقهای ساختمانی و ویژگی‌های هریک از آنها خواهیم پرداخت.
عایق ساختمانی چیست؟
عایقهای ساختمانی موادی هستند که برای جلوگیری از انتقال گرما، سرما و صدا به کار می‌روند.
وقتی ساختمانی ساخته می‌شود، دیوارها و سقف آن از مصالحی مثل آجر، بتن، فولاد و … هستند.
این مصالح، خاصیت رسانش گرمایی بالایی دارند، یعنی گرما و سرما را خیلی راحت از خودشان عبور می‌دهند.
مثلاً وقتی بیرون سرد است، سرما از طریق دیوارها وارد خانه می‌شود و محیط داخلی خانه سرد می‌شود؛ یا وقتی آفتاب شدید است، گرما از طریق سقف وارد خانه شده و محیط داخل خانه را گرم می‌کند.
عایقهای ساختمانی مانع از این انتقال گرما و سرما می‌شوند. آنها خاصیت ممانعت از رسانش حرارت را دارند و مثل یک مانع و حایل عمل می‌کنند و گرما و سرما را نمی‌گذرانند.
بنابراین با استفاده از عایقهای مناسب در ساختمان، سرما و گرمای خارج به صورت کنترل شده‌ای به داخل ساختمان منتقل می‌شوند و شرایط داخلی ساختمان در بهترین وضعیت حفظ می‌شود.
انواع عایقهای ساختمانی
عایقهای ساختمانی انواع مختلفی دارند که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
۱.عایقهای الیافی:
عایقهای الیافی یکی از پرکاربردترین انواع عایقهای ساختمانی هستند که از الیاف نرم و نازک تشکیل شده‌اند. این الیاف می‌توانند معدنی یا شیشه‌ای باشند.
الیاف معدنی معمولا از سنگ‌های معدنی ذوب شده درست می‌شوند.
سپس این مذاب به صورت نخ نازکی کشیده شده و خنک می‌شود تا به الیاف تبدیل شود.
الیاف شیشه‌ای هم از موادی مثل شیشه بازیافتی یا ماسه ساخته می‌شوند.
سپس این الیاف به روش‌های مختلفی مثل بافتن، فشردن یا چسباندن کنار هم قرار می‌گیرند تا عایق الیافی تولید شود.
عایقهای الیافی مزایای زیادی دارند. از جمله این مزایا شامل موارد زیر است:
- خاصیت عایق حرارتی و صوتی خوبی دارند
- سبک هستند
- نسبتا ارزان قیمت می‌باشند
- در برابر آتش مقاوم هستند
- مقاومت بالایی در مقابل رطوبت دارند
اما از معایب آنها می‌توان به جذب رطوبت در اثر تماس طولانی با آب اشاره کرد.
به همین دلیل نیاز است که به درستی محافظت و نصب شوند تا عمر مفید بالایی داشته باشند.
۲.پشم سنگ:
عایق پشم سنگ یکی از انواع متداول عایقهای حرارتی و صوتی است که از الیاف معدنی تشکیل شده است.
پشم سنگ از سنگ معدنی به نام سرپانتین یا سرپانتینیت تهیه می‌شود.
این سنگ را ذوب می‌کنند و به صورت الیاف نازک و ظریف درمی‌آورند.
سپس این الیاف را با افزودن مواد مختلفی مثل روغن، چسب و ضدآب به هم متصل می‌کنند و تبدیل به ورقه‌های عایق پشم سنگ می‌کنند.
عایق پشم سنگ به دلیل داشتن ساختار الیافی و هواگیر بودن، خاصیت عایق حرارتی و صوتی بسیار خوبی دارد.
همچنین نسبت به انواع دیگر عایق‌ها مقاومت بالایی در برابر حرارت دارد و تا دمای بیش از 700 درجه سانتیگراد پایدار می‌ماند.
پشم سنگ به طور گسترده برای عایق کاری دیوارها، سقف‌ها و کف ساختمان‌ها مصرف می‌شود تا از اتلاف انرژی جلوگیری شده و شرایط آسایش حرارتی فراهم گردد.
۳.پلی‌اورتان:
پلی اورتان یکی از انواع پرکاربرد عایقهای ساختمانی است که از دو ماده شیمیایی به نام MDI و پلی اول تشکیل شده است.
روش کار به این صورته که ابتدا ترکیب MDI را درون بشکه‌های فلزی می‌ریزند.
سپس بشکه‌ها را زیر فشار قرار داده و از طریق شلنگ و درون نازل‌های ویژه، این ماده را به صورت اسپری بر روی سطوح می‌پاشند.
در همان حال پلی اول را که داخل استوانه‌های دیگری قرار دارد نیز توسط شلنگ و نازل‌های دیگری می‌پاشند.
زمانی‌که این دو ماده با هم ترکیب می‌شوند، ماده‌ای به نام پلی اورتان تولید شده و منبسط می‌شود و به صورت یک لایه عایق پلی اورتان بر روی سطوح قرار می‌گیرد.
پلی اورتان از مزایای زیادی برخوردار است. از جمله مزایای آن می‌توان به عایق حرارتی و صوتی عالی، مقاوم در برابر حریق، سبک و مقاوم در برابر رطوبت اشاره کرد.
اما گران قیمت بوده و نصب آن نیاز به مهارت بالا دارد. همچنین این ماده تقریبا غیرقابل بازیافت است و اثرات زیست‌محیطی منفی دارد.
از این‌رو لازم است در هنگام نصب و بهره‌برداری از آن نهایت دقت صورت گیرد.
۴.عایقهای روکش‌دار:
عایقهای روکش‌دار یکی دیگر از انواع رایج عایقهای ساختمانی هستند که برای محافظت بیشتر از عایق استفاده می‌شوند.
طبق اسمشان، این عایق‌ها از دو بخش تشکیل شده‌اند:
１. هسته اصلی عایق که معمولا از جنس الیاف معدنی، شیشه، پشم سنگ و … است.
２. یک لایه روکش که روی سطح عایق قرار می‌گیرد تا از آن محافظت کند. معمولا از موادی مثل ورق فلزی گالوانیزه، گالوانیزه آلومینیومی، برچسب بیتومی، ورق پلی اتیلن و … برای روکش استفاده می‌شود.
از مزایای عایقهای روکش‌دار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- محافظت بهتر عایق در برابر سایش مکانیکی، خراش و پارگی
- مقاومت بیشتر در برابر رطوبت و عوامل جوی
- جلوگیری از نشت الیاف
- زیبایی ظاهری بیشتر
البته این نوع عایق‌ها گران‌تر بوده و هزینه نصب آنها نیز بالاتر است. اما با توجه به مزایایشان، ارزش سرمایه‌گذاری را دارند.
۵.عایقهای ترکیبی:
عایقهای ترکیبی نوع دیگری از عایق های ساختمانی هستند که از ترکیب چند نوع ماده عایق تشکیل شده‌اند تا مزایای آنها در کنار هم جمع شود.
به عنوان مثال یک عایق ترکیبی می‌تواند شامل این لایه‌ها باشد:
۱. لایه الیاف معدنی به عنوان هسته اصلی عایق
۲. یک لایه پشم شیشه که روی لایه الیافی قرار می‌گیرد و عایق‌بندی حرارتی را بهبود می‌بخشد.
۳. یک ورق از جنس آلومینیوم که خارجی‌ترین لایه بوده و این عایق را در برابر عوامل خارجی محافظت می‌کند.
مزایای عایقهای ترکیبی:
می‌توانند مزایا و ویژگی‌های عایقهای مختلف را در خود داشته باشند
بازدهی و کارایی بالاتری دارند
ضخامت کمتری نسبت به عایقهای تک‌لایه مورد نیازالبت
لازم به ذکر است که این نوع عایق‌ها پیچیدگی و هزینه بالاتری دارند و نیاز به تخصص و دقت خاصی در نصب دارند؛ اما در مجموع یک گزینه مناسب برای کاربردهای ویژه محسوب می‌شوند.
برای انتخاب عایق ساختمانی مناسب، چه نکاتی را رعایت کنیم؟
هنگام انتخاب یک عایق استاندارد و مناسب برای ساختمان، موارد زیر را مد نظر قرار دهید.
- توجه به شرایط آب و هوایی منطقه و نیازهای گرمایشی و سرمایشی ساختمان
- نوع سازه ساختمان و مصالح به کار رفته در دیوارها و سقف
- ضخامت مورد نیاز عایق با توجه به استانداردهای فنی و مقررات ملی ساختمان
- ضریب هدایت گرمایی پایین
- میزان مقاومت عایق در برابر رطوبت، آتش و سایر عوامل خارجی
- سبک بودن و قابلیت نصب راحت عایق
- قیمت مناسب و در دسترس بودن عایق در بازار
- امکان بازیافت عایق یا دفع زیست‌محیطی آن پس از مصرف
انتخاب با توجه به اولویت‌های پروژه و مشورت با یک مهندس تأسیسات توصیه می‌شود.
عایق ساختمانی مناسب را از کجا تهیه کنیم؟
اگر قصد خرید عایف ساختمانی را دارید، سایت تی‌سون بهترین منبع خرید است که با دارا بودن ویژگی‌های منحصر به فرد، رضایت مشتریان زیادی را جلب کرده است.
سوالات متداول
قیمت عایقهای ساختمانی به چه عواملی بستگی دارد؟
نوع و ماده اولیه عایق، ضخامت عایق، نحوه تولید عایق، شرکت تولید کننده، هزینه حمل و نقل، تعرفه وارداتی، عرضه و تقاضا در بازار
ضخامت مناسب عایق ساختمانی چقدر است؟
در مناطق سردسیر، نیاز به عایق ضخیم‌تر است. همچنین در ساختمان‌های مسکونی معمولاً از 2 تا 5 سانتی‌متر و در ساختمان‌های تجاری از 5 تا 10 سانتی‌متر عایق استفاده می‌شود.
سخن پایانی
با توجه به اهمیت عایق‌کاری مناسب ساختمان در صرفه‌جویی مصرف انرژی و ایجاد شرایط مطلوب داخلی، توصیه می‌شود:
همواره از عایقهای استاندارد و مرغوب استفاده شود حتی اگر کمی گران‌تر باشند، در درازمدت صرفه اقتصادی دارند.
عملیات عایق‌کاری با دقت کامل و طبق اصول فنی انجام پذیرد تا نقاط ضعفی به وجود نیاید.
از مشاوران و مهندسان مجرب در این زمینه بهره گرفته شود تا بهترین سیستم عایق‌بندی برای شرایط مختلف انتخاب گردد.
با عایق‌بندی صحیح، علاوه بر دستیابی به آسایش حرارتی و صوتی در ساختمان، به حفظ محیط زیست و پایداری انرژی نیز کمک می‌کنیم.
با مراجعه به سایت تی‌سون و مشاهده انواع عایقهای ساختمانی، می‌توانید به‌صرفه ترین عایق را انتخاب کنید.